شبیه سازی رسوب معلق روزانه و بررسی تأثیر تغییر کاربری اراضی بر آن در حوزه آبخیز گل گل، ایلام

در این مطالعه توانایی مدل هیدرولوژیکی-توزیعی wetspa در شبیه­سازی غلظت رسوب معلق در گام زمانی روزانه با استفاده از داده­های اقلیمی یک دوره آماری هفت ساله شامل: بارش، دما، تبخیر، دبی و رسوب معلق و استفاده از سه نقشه مرجع dem، بافت خاک و کاربری اراضی با اندازه سلول 25 متری مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با اجرای مدل با تغییر نقشه کاربری، تأثیرات تغییر کاربری اراضی روی تغییرات رسوب حوزه آبخیز گل­گل به منظور برنامه­ریزی و مدیریت حوزه آبخیز بررسی شد. نتایج نشان داد که مدل wetspa قابلیت مناسبی در شبیه­سازی غلظت رسوب معلق را در گام زمانی روزانه دارا می­باشد. به طوری که معیار ارزیابی ناش-ساتکلیف برای شبیه­سازی غلظت رسوب معلق 45/67 درصد به دست آمد، که نتیجه قابل قبولی می­باشد، همچنین نتایج نشان داد که با تغییر کاربری اراضی جنگلی و کشت آبی-باغی از سال 1988 تا 2013 روند کاهشی به­ترتیب به میزان 502/3322 و 386/3934 هکتار و اراضی مرتعی و کشت دیم روند افزایشی به­ترتیب به میزان 99/3942 و 9/3313 هکتار را نشان می­دهند. نتایج نشان داد که میانگین رسوب روزانه، رسوب ویژه سالانه و آورد رسوب سالانه با تغییر کاربری از سال 1988 تا 2013 افزایش یافته است. نتایج حاصل از آنالیز آماری هم نشان داد که تغییر کاربری اراضی در سطح معنی­داری یک درصد بر غلظت رسوب معلق در منطقه مورد مطالعه تأثیر دارد، به طوری که میانگین رسوب سالانه از 141/1 گرم بر لیتر در سال 1988 به 171/1 گرم بر لیتر در سال 2013 رسید، که به طور متوسط در هر هکتار باعث افزایش 8189/63 کیلوگرم رسوب شده است.